MANTOLAMA HAKKINDA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
İZODER Isı Yalıtım Komisyonu'nun araştırmasıyla hazırlanan, mantolama hakkında doğru bilinen yanlışlar
YANLIŞ: Mantolama malzemeleri kanserojen madde içerir.
DOĞRU: Mantolama malzemelerinin kanserojen madde içermiyor; bu ürünler gıda sektöründe dahi güvenle kullanılıyor. AB ülkelerinde kullanılan hammadde ve teknolojiler ile üretilen ısı yalıtım malzemeleri, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamında üretilerek gerek yurt içi gerekse AB ülkeleri dahil yurt dışı pazara CE işareti ile sunuluyor. 305/2011/AB sayılı Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamındaki ürünler; “sağlık, hijyen ve çevre” gibi temel unsurlar çerçevesinde değerlendiriliyor. Bu bağlamda CE işaretine tabi olan ve bu işaret vasıtasıyla AB ve Türkiye pazarında kullanılabilen bir ürünün kanserojen olması söz konusu olamaz. Söz konusu ısı yalıtım ürünlerinin birçoğu (EPS, XPS) inşaat sektörü dışında gıda, ambalaj dâhil birçok sektörde de güvenle kullanılıyor.
YANLIŞ: Mantolama yangın yönetmeliğine aykırıdır.
DOĞRU: Mantolama yangın yönetmeliğine aykırı değil, yangına dirençli, güvenli bir uygulamadır. Mantolama sistemi, Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik ve ilgili genelgelere uygundur . Türkiye’de 20 yılı aşkın süredir kamu projeleri dahil 400 milyon metrekarenin üzerinde mantolama uygulaması yapıldı. Mantolama sistemlerinin yangın performansına ilişkin testlerinde de; alevlerin cephe boyunca ilerlemesine neden olmadığı anlaşılıyor.
YANLIŞ: Mantolama, söylendiği gibi yüzde 50 yakıt tasarrufu sağlamıyor.
DOĞRU: Mantolama, doğru ürün ve uygulamayla rahatlıkla yüzde 50 yakıt tasarrufu sağlıyor. Mantolama sisteminin uygulandığı yapılarda elde edilen tasarrufun oranı, bina tipi, bina kullanım özellikleri, yalıtım kalınlığı, yalıtım bütünlüğü, iklim gibi birçok parametreye bağlıdır. Yüzde 50 tasarruf ortalama bir hesap değeridir, altında gerçekleşebileceği gibi çok üzerinde de olabiliyor. Konuyla ilgili yapılan deneysel çalışmalarda, Türkiye standartlarında bir mantolama ile büyük oranda yüzde 50 tasarrufa ulaşıldığı tespit edildi.
YANLIŞ: Dübeller binayı delik deşik ederek zayıflatır
DOĞRU: Dübellerin binaya olumsuz bir etkisi yok. Dübellerin gerek yüzeysel alanın küçüklüğü, gerekse 1970’li yıllardan beri Avrupa’da edinilen tecrübeyle etkisinin ihmal edilebilecek seviyede olduğu ve bina statiğine negatif bir etkide bulunmadığı tespit edildi. Taşıyıcı elemanlara yapılan dübeller; ‘pas payı’ denilen, görevi sadece taşıyıcı elemanlardaki demir donatıyı dış atmosfer koşullarından ve korozyondan korumak olan, doğrudan bu elemanların taşıyıcılığıyla alakası olmayan katman içinde kaldıkları ve taşıyıcı elemanların asıl taşıyıcılıklarını gerçekleştiren kesit çekirdeğine nüfuz etmedikleri için, bina statiğine olumsuz bir etki yapmıyor. Yüzey alanı 10 bin cm2 olan bir plakada; açılan dübel alanı sadece 4,71 cm2 olmaktadır yani oransal olarak 10 binde 5’in altındadır.
YANLIŞ: Hava almayan duvarlar nedeniyle havasız kalınıyor veya mecburen pencere açıldığı için binalar kışın soğuyor, yazın ısınıyor, böylece yalıtım çabaları boşa gidiyor
DOĞRU: Bina havasız kalmadığı gibi buhar geçirgenliği sağlanıyor. Ayrıca mantolamayla bina sıcak tutulduğu için pencere açılarak yapılan havalandırma sonrasında oda sıcaklığı hızla eski haline geliyor. Binalarda ihtiyacımız olan temiz hava, bina kabuğu üzerinden gerçekleşecek geçişten çok daha fazladır. Bundan dolayı, dış cephe duvarlarında mantolama olup olmadığına bakılmaksızın, temiz hava ihtiyacımız için binalar mutlak suretle pasif veya mekanik olarak havalandırılmalı.
Mantolama ile bina sıcak tutulduğu için, pencere açılarak yapılan havalandırma sonrasında, oda eski sıcaklığına hızlı bir şekilde gelir. Mantolama olmayan binalarda ise duvarlar soğuk olduğu için, havalandırma sonrası oda sıcaklığı hızlı yükselemez. Bu sebeple, mantolama olmayan binalarda havalandırma yapmaya eğilim psikolojik olarak daha düşük olacağından, iç hava kalitesi de daha düşük olur.
YANLIŞ: Sıcak bölgelerdeki binalara mantolama yapılması gerekmez.
DOĞRU: Binaların soğutulması, ısıtılmasından 1,5 kat daha fazla enerji gerektiriyor. Özellikle klima kullanımı düşünüldüğünde, enerji tasarrufu için sıcak bölgelerdeki binalara da mantolama yapılması gerekiyor. 2000 yılında yürürlüğe giren, TS 835 Isı Yalıtım Genel Teknik Şartnamesi'nde iller, iklim şartları göz önünde bulundurularak 4'e bölünmüş bulunuyor. Şartnamede ‘Isı Yalıtım Bölgelerinde Göre Tavsiye Edilen Toplam Isı Geçiş Katsayıları' tablosu da yer alıyor.
YANLIŞ: Daha ucuz malzeme kullanarak mantolama maliyetini düşürebiliriz.
DOĞRU: Bu, teknik olarak doğrudur ancak faydalı olması açısından mantolamanın hangi ürünlerle yapıldığı büyük önem taşıyor. ‘Merdiven altı' olarak tabir edebileceğimiz ürünler kullanılarak yapılan mantolama sonrasında ciddi sorunlar yaşanıyor ve maliyet daha da artıyor. İyi bir mantolama için birbiriyle uyumu ve performansı test edilmiş malzemelerin kullanıldığı paket sistemler tercih edilmelidir.
YANLIŞ: Sürme esaslı yalıtım malzemeleri kullanabiliriz.
DOĞRU: Isı Yalıtımı, ısı iletkenlik katsayısı düşük, belirli bir kalınlığa sahip malzemelerle yapılıyor. Kalınlık ve ısı iletkenlik katsayısı, ısı yalıtım performansını belirliyor. Dolayısıyla mikron seviyesindeki kalınlıkta uygulanan boyalarla ya da ısı iletkenlik katsayısı yüksek olan ve belirli bir kalınlıkta uygulamaya elverişli olmayan sıvalarla mantolama yapılması ve istenen ısı yalıtım performansına ulaşılması mümkün değildir.
YANLIŞ: Binamızın duvarları gaz betonla örülü; mantolama yapmamıza gerek yok.
DOĞRU: Gaz beton, bir yapı malzemesidir. Isı iletkenlik katsayısı yüksek olan bir yapı malzemesidir. Dolayısıyla duvarların tek başına gazbeton ile örülü olması istenen ısı yalıtımını sağlayamaz. Binalarda hangi yapı malzemesi kullanılırsa kullanılsın mutlaka ısı yalıtım malzemeleriyle yalıtım yapılmalıdır.
YANLIŞ: Binamız yalnızca kuzey cepheden soğuk alıyor; güney cepheyi mantolamamıza gerek yok.
DOĞRU: Mantolama tek cephe için yapıldığında ısı köprüleri oluşacağı için mantolanmayan cephelerde ısı kaybı devam eder. Binada ısı kaybı olmaması için tüm yapının çepeçevre mantolanması gerekiyor.
YANLIŞ: Mantolama yaptırmak çok pahalı.
DOĞRU: Mantolama maliyeti, AB standartlarında üretilen, kaliteli ürünler kullanıldığında uygulama da dâhil olmak üzere metrekare başına yaklaşık 30-40 TL arasındadır. Mantolama, 2 – 3 yıl içerisinde kendini amorti eden, sonrasında da ciddi miktarda enerji tasarrufu sağlayan bir yatırımdır.
YANLIŞ: Isı yalıtımını kendim yapabilirim.
DOĞRU: Mantolama, ancak doğru yapıldığı zaman faydalarından yararlanılabilen bir uygulamadır. Konuyla ilgili deneyimi ve bilgi birikimi bulunmayan kişiler tarafından yapılması daha büyük zararlara yol açabilir.
YANLIŞ: Binanın dış cephesinde mozaik, PVC gibi kaplamalar kullanılmış; mantolama yapmama gerek yok.
DOĞRU: Kaplama malzemeleri ısı yalıtım malzemesi değildir. Ancak binanın dış cephesinde dekoratif bir görüntü elde etmek için kullanılabilecek malzemelerdir.
YANLIŞ: Binamız dışarıdan su alıyor. Yüzeye sıva veya zift sürerek bu sorunu çözebiliriz.
DOĞRU: Binada tesbit edilmiş bir su izolasyonu problemi yoksa aslında dışarıdan su alma gibi bir sorun da yoktur. Asıl sorun, binanın dış cephesinde ısı yalıtımı olmadığından, konutların içinde dolaşan su buharının kış aylarında soğuk olan duvara çarpmasıyla oluşan yoğuşma, diğer adıyla terleme problemidir. Bunun da tek çözümü binalarda dış cephe ısı yalıtımı yapılmasıdır.
YANLIŞ: Mantolama zorunlu değil.
DOĞRU: Binaların dış cephelerine mantolama yapılmasıyla ilgili yasal zorunluluk 2000 yılında 24043 sayılı resmi gazetede yayınlandı. Buna göre yeni yapıların hepsinde ısı yalıtımı yapmak zorunlu hale geldi. Ayrıca 2009 yılında yürürlüğe giren Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğine göre de mevcut yapılarda 2017 yılına kadar enerji kimlik belgesi alma zorunluluğu getirilmiş bu da ısı yalıtımı yaptırma gerekliliğini beraberinde getirmiştir.