DIŞ CEPHE KAPLAMA NASIL YAPILIR
Dış cephe kaplama malzemeleri, yapı malzemelerinin ısı iletim direncini artırmak ve ısı geçiş miktarını azaltmak amacı ile kullanılırlar. Yalıtım bir bütündür. Yalıtımı yapılacak olan yapının bir bütün olarak ele alınması ve yalıtımı eksiksiz yapılması gerekmektedir. Yapılarda ısı yalıtımının özellikle ısı kaçışının en yoğun yaşandığı yerlerde yapılmasıyla binanın ısı yalıtımı değerleri bir miktar iyileştirilse de bu gibi durumlarda yalıtılmayan yüzeylerden eskiye göre daha fazla ısı kaçışı yaşanmakta olduğu görülmektedir. Cephe kaplamanın temel olarak dışarıdan yapılması esastır. Burada amaç binanın tüm yapı elemanlarıyla ısı depolayan bir kütle olarak değerlendirilmesidir. Binayı ısıtmak üzere verilen ısı enerjisi bina içindeki havayı kullanarak taşınım yoluyla binayı oluşturan yapı elemanlarına enerji aktarır. Bu süreç yapının ısıyı depolamasını sağlar. Enerji kaynağı ısı aktarımını kestiğinde ısı depolamış yapı elemanları nedeniyle soğuma oldukça yavaş meydana gelir. Aksi halde içeriden bir ısı yalıtımı uygulamasında ısı depolayıcı madde yapı içindeki hava ve bina içinde kullanılan malzemeler olacaktır. Bu durumda depolanan ısı miktarı oldukça sınırlı ve düşük miktarda kalmaktadır.
DIŞ CEPHE MANTOLAMA
Binaların dışarıdan yalıtımında kullanılan yöntem mantolama olarak bilinir. Bu sistemde duvar, kolon ve kirişlerin tümü bina dışından XPS, EPS, poliüretan, taş yünü veya cam yünü gibi yalıtım malzemeleriyle kaplanır. Böylece ısı köprüleri, ortadan kaldırılır. Yoğuşma ile oluşan mantar ve rutubet yok olur, yapı üzerindeki ısıl yükler ortadan kalkar. Mantolama levhalarının montajı yapılmadan önce yüzeyin sağlam ve düzgün olması sağlanmalıdır. Levhalar köşelerinden çerçeve metodu ile yüzeye tutturulur. Yapıştırma işleminden ve yapışkanın prizini almasından sonra ek olarak levhaların dübelle de sabitlenmesi gerekmektedir. Ancak dübelleme işlemi asla yapıştırıcının kuruma süresi dolmadan yapılmamalıdır. Mantolama dübelleri m2 ye en az 6 adet olacak şekilde uygulanır ve levhaların köşeleri mutlaka dübellenir.
En düşük 140 gr/m2 ağırlığındaki sıva filesi levha kenarlarına ek yerlerine en az 10 cm binecek şekilde uygulanır ve levhalar özel sıva harcı ile 2 kattan az olmamak üzere sıvanır.
Yalıtımın en önemli uygulama detayı ısı köprüsü oluşumuna izin vermemektir. Özellikle pencere ve kapı içlerinde yalıtımın devam ettirilmesi önemlidir. Isının kaçış yolu ne kadar uzun olursa yalıtım o kadar iyileşmektedir. Bu nedenle pencere ve kapı kasalarına kadar yalıtım devam ettirilmelidir.
Dışarıdan yalıtımda, yalıtım ürününün ve üzerindeki ince sıva tabakasının basma dayanımı önemli ise yalıtım, sandviç sistem yalıtım tekniği ile de yapılabilir. Bu sistemde binaların dış cephe duvarları çift sıra tuğla ile örülüp, arasına yalıtım malzemesi uygulanır. Yalıtım malzemesi atmosferin olumsuz etkilerinden etkilenmez. Ancak bu sistemde özellikle betonarme elemanlar ısı köprüsü oluşturarak sistemin verimliliğini olumsuz yönde etkiler.
ÇATILARDA ISI YALITIMI
Isınan hava yükselir. İç ve dış ortam sıcaklıkları arasındaki farkın en yüksek olduğu yerde en yüksek ısı geçişi ya da kaçış yaşanır. Bu nedenle yapıların çatı veya tavan kısımlarından meydana gelen ısı kaybı toplam ısı kaybı içinde en yüksek orana sahiptir. Bu oran %25-60 arasında olabilmektedir. Çatı tipine göre ısı yalıtım malzemesi seçilmelidir. Eğer çatı arası ısı yalıtımı kullanılacaksa ikinci bir su yalıtım membranına gerek yoktur. Teras çatı yalıtımında ise su yalıtım malzemesi ve ısı yalıtım malzemesi birlikte değerlendirilmelidir. Bu tip durumlarda döşeme ve ısı yalıtım malzemesi arasına buhar kesici yerleştirilir. Böylelikle döşeme ve ısı yalıtımı arasındaki yoğuşma engellenir. Su yalıtımı malzemesi ise ısı yalıtımı malzemesinin üzerine uygulanır. Isı yalıtım malzemesinin su ile buluşmasını engellemek esastır. Su yalıtımı malzemesinin olası yırtılması riskine karşı bu gibi yerlerde suya daha mukavim olan EPS, XPS ya da poliüretan gibi malzemeler ısı yalıtımı amacıyla seçilmelidir. Teras çatılardaki bir başka uygulama şekli ise su yalıtımının döşeme ve ısı yalıtımı malzemesi arasına alındığı durumlardır. Bu durumda buhar kesiciye gerek kalmaz. Isı yalıtımı malzemesini atmosfer etkilerinden koruyacak bir son kat kaplama ile imalat bitirilir. Burada ısı yalıtım malzemesinin su ile temas riski daha yüksek olduğu için suya dayanıklı ürünlerin seçilmesi gerekmektedir.
Tüm teras çatı uygulamalarında suyun tahliyesi için en az %2 eğimle meyil sapı dökülür. Yük taşıyacak ya da basılacak yüzeylerde ısı yalıtım malzemesi olarak basma dayanımı yük-sek malzemeler seçilmelidir. Isı yalıtım malzemelerinin geçmeli ya da binili tipte olması yalıtımın verimi için önemlidir.
Yalıtım malzemesi ve yalıtılan yüzey yüklemeler karşısında önemli farklıklarda deformasyonlar gösterecek ise yalıtım malzemesinin mekanik montajı önem kazanır. Buna ek olarak yalıtım malzemesinin ek ya da bindirme yerlerinde file uygulamasıyla bütünlüğünün sağlanması da gerekir. Özellikle yüksek ısı geçirgenliğine sahip ısı yalıtım malzemelerinde yüzey ile malzeme arasında yoğuşma riski yüksektir. Yoğuşma bilindiği üzere hava ile taşınan nemin soğuk yüzeye çarparak faz değiştirmesi yani sıvılaşmasıyla meydana gelmektedir.
Bazı durumlarda yalıtılan yüzeyin ısı yalıtım malzemesinin ısısından yüksek olabilir. Bu durumda döşeme-den ya da duvardan geçen sıcak havanın taşıdığı nem yalıtım katmanında yoğuşabilir. Özellikle cam yünü ya da taş yünü gibi suya dayanıksız ürünlerde bu nem mantar oluşumuna ve yalıtım malzemesinin ısı iletkenlik değerini kaybetmesine neden olur. Yoğuşma riskinin olduğu yüzeylerde buhar-nem kesici ürünlerin kullanılarak yalıtımın korunması düşünülmelidir.